Yampu kamanï jilasnaqiri waynampi – El barquero y el petulante joven

BarqueroMä uruxa yampu kamanixa wampupana irpawayaskanwa

mä anchasnaqiri p’usqu jillachasiri waynaru.

Akatjamata, waynaxa  jamach’inaka jaliri uñjasaxa sawayawi:

Quli tata, yatxtati jamach’inakana jakawipxatxa.

Janiwa, tatay, janiwa kunsa jamach’inaka tuqitxa yatkti.

Ukhamipanxa. jani yatisaxa chiqatana chikata jakawima chhaqayta.

Ukata qhipjatxa, uma ayrunaka taypiru wampu sarkasaxa,

wastata waynaxa jikhikiwayi, sasina:

Tata yampu kamani yatxattati ayrunakatxatxa.

Janiwa, tatay, janipuniwa kunsa yatkti ayrunaka tuqitxa.

Tatay, chikata jakawima inamayaki chhaqaytaxa.

Yampu kamanixa yampukipaskanwa llamp’u chuymapampi.

Chika uru taqi khanpampi lupixa khispillkaskana jawira uma patanxa

Jillachasiri waynasta wastata jiskt’awayi:

Jumaxa tata, yampu kamanisaxa, uruta uru, marata mara

Aka jawira, kutkata kutkatiru, sarasa jutasaxa

Yatpachatawa kunjamasa umana chanipa, ch’amapa, utjawipa.

Janiwa tatay, janipuniwa kunsa yatkti aka jawira umata,

yaqha jawira umanakatsa.

Tatay, wawqi masi, chiqapunisa jani kunsa yatisaxa

Chikatani chikatapani jakawima chhaqayta.

Ukhama aruskipasaxa akatjamata wampuxa utt’antaña qallti.

Inamayakiwa kunaymani yant’i wampu kamanixa jani wampu utt’antañapataki.

Ukhamakasa yampu kamanixa jillachasiri waynaruxa jiskt’awayi, sasina:

Tatay, tuyuña yattati.

Janiwa, sasina kutkati jillachari waynaxa.

Tatay, jumaxa jani tuyuña yatisaxa

Taqi jakawipxamaki  tukuyta.

El barquero inculto

Anónimo hindú

Se trataba de un joven erudito, arrogante y engreído. Para cruzar un caudaloso río de una a otra orilla tomó una barca. Silente y sumiso, el barquero comenzó a remar con diligencia. De repente, una bandada de aves surcó el cielo y el joven preguntó al barquero:

-Buen hombre, ¿has estudiado la vida de las aves?

-No, señor -repuso el barquero.

-Entonces, amigo, has perdido la cuarta parte de tu vida.

Pasados unos minutos, la barca se deslizó junto a unas exóticas plantas que flotaban en las aguas del río. El joven preguntó al barquero:

-Dime, barquero, ¿has estudiado botánica?

-No, señor, no sé nada de plantas.

-Pues debo decirte que has perdido la mitad de tu vida -comentó el petulante joven.

El barquero seguía remando pacientemente. El sol del mediodía se reflejaba luminosamente sobre las aguas del río. Entonces el joven preguntó:

-Sin duda, barquero, llevas muchos años deslizándote por las aguas. ¿Sabes, por cierto, algo de la naturaleza del agua?

-No, señor, nada sé al respecto. No sé nada de estas aguas ni de otras.

-¡Oh, amigo! -exclamó el joven-. De verdad que has perdido las tres cuartas partes de tu vida.

Súbitamente, la barca comenzó a hacer agua. No había forma de achicar tanta agua y la barca comenzó a hundirse. El barquero preguntó al joven:

-Señor, ¿sabes nadar?

-No -repuso el joven.

-Pues me temo, señor, que has perdido toda tu vida.

FIN